Warszawa ma nowy zabytek
Do rejestru zabytków wpisana została rampa kolejowa położoną przy ul. Patriotów 49A w Warszawie, przy stacji kolejowej Warszawa Falenica. Wniosek w tej sprawie złożyło Towarzystwo Miłośników Falenicy.
„Rampa towarowa posiada ważne w skali regionu wartości historyczne i naukowe. Stanowi relikt infrastruktury kolejowej z okresu budowy stacji Kolei Nadwiślańskiej w ówczesnych Willach Falenickich. Zachowała autentyzm substancji i formy z początku XX wieku” – przekazało biuro Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
Obiekt, który właśnie został wpisany do rejestru, związany jest od zawsze z historią Falenicy i jej rozwojem. Jak czytamy, wpłynęła na to m.in. inwestycja kolejowa – trasa Drogi Żelaznej Nadwiślańskiej, łącząca Mławę (na ówczesnej granicy prusko-rosyjskiej) z Kowlem na Wołyniu – oddana do użytku w 1877 roku. Eksploatacja trzeciego odcinka Drogi Żelaznej Nadwiślańskiej łączącego stacje Otwock – Pilawa, potem Wawer i Celestynów rozpoczęła się natomiast w roku 1897. To wówczas powstały takie miejscowości letniskowe, jak np. Wille Falenickie. Około 1897 r. utworzony został w tej miejscowości przystanek Kolei Nadwiślańskiej, który został wzniesiony po zachodniej stronie torów.
Na początku lat 20. XX wieku wybudowano odgałęzienie torów bocznicy kolejowej prowadzące w kierunku zachodnim. Falenica w 1925 roku zyskała rangę miasta i oficjalną nazwę.
„W okresie międzywojennym nastąpiła elektryfikacja linii podmiejskiej Pruszków – Warszawa – Otwock, która zakończyła się w 1936 r. i przyczyniła do dalszego rozwoju miasta. W 1938 r. liczyło ok. 9 tyś. stałych mieszkańców i przyjmowało ok. 7 tyś. letników – mieszkańców sezonowych – głównie wyznania mojżeszowego. Miejscowość stała się centrum religijnym społeczności żydowskiej” – czytamy.
„Świadectwo historii zagłady polskich Żydów”
Jak wyjaśnia konserwator zabytków, dawna rampa przedstawia także historyczną wartość jako materialne świadectwo oraz wyznacznik położenia dawnego placu załadunkowego przy bocznicy kolejowej nazwanego „Umschlagplatz”. Było to miejsce bezpośrednio związanym z realizowaną przez Niemców akcją deportacji ok. 8000 Żydów.
Po wybuchu II wojny światowej pod koniec 1940 roku władze okupacyjne wyznaczyły teren dzielnicy żydowskiej – po wschodniej stronie torów kolejowych i nakazały przymusowe przesiedlenia. Getto funkcjonowało do stycznia 1941 roku.
W ramach prowadzonej na ziemiach polskich przez niemieckie władze okupacyjne „akcji Reinhardt” 20 sierpnia 1942 r. z bocznicy kolejowej na stacji w Falenicy wywieziono ok. 8000 Żydów z gett w Falenicy i Rembertowie do nazistowskiego niemieckiego obozu zagłady w Treblince.
„Godne upamiętnienie tego faktu powinno nastąpić poprzez zachowanie rampy jako elementu, który stanowi widoczny „znak” – jako „świadek” – jeśli nie in situ, to na stanowisku mającym związek z miejscem, w którym rozgrywały się ww. wydarzenia lub znajdującym się w pobliżu. Rampa kolejowa posiada wartości historyczne i naukowe. Jest materialnym świadectwem historii zagłady polskich Żydów” – podał konserwator zabytków.
Odgałęzienie bocznicy kolejowej Hannemana, która nie została zelektryfikowana podczas elektryfikacji linii kolejowych w 30. latach XX w., funkcjonowało do połowy lat 70. XX w., prowadziło do przejętych po 1945 r. na własność państwa zakładów produkcyjnych.
Premier Izraela stanie przed Trybunałem w Hadze? Jest wniosek o areszt
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?